Rau mứt

Trong một lần đi chụp hình vào giữa Đông tôi tình cờ thấy mấy mẹ, mấy chị cạo rau Mứt ở Đá Nhảy. Tần ngần đứng hồi lâu rồi xin chụp vài tấm hình dự định viết một bài về rau Mứt. Nhiều việc quá, lại quên. Chiều nay trong bữa cơm thấy nồi canh rau mứt nấu với tôm chợt nhớ mình chưa viết bài này.

Khách thập phương thì khá lạ lẫm nhưng với người Lý Hòa có biết bao món ăn mà khi xa quê chỉ cần nghe đến tên là nhớ nhà, nhớ quê da diết. Cái tuổi thơ "chang chang cồn cát nắng trưa Quảng Bình" hẳn ai cũng có kỷ niệm thuở đi đục hàu, bơi qua cồn bắt cua, cá..., đêm đêm đốt lốp xe đạp đi xoi còng. Ôi, nhớ cái tuổi thơ quá! Mãi miên man mà quên đi chủ đề chính. Đá Nhảy được thiên nhiên ưu ái cho vẻ đẹp hiếm có mà còn bao nhiêu thứ nữa. Nào cua, cá, ốc...và rau. Có nhiều loại rau lắm chứ. Đúng ra cũng thuộc họ tảo biển cả. Chả biết nơi khác gọi tên là gì chứ cứ liệt kê đúng tên dân mình thường kêu cho gần gũi. Rau câu, ra mứt, rau Mùng Tang, rau địu  và hình như còn nhiều thứ nữa. Xưa kia, người nghèo thường lên Đá Nhảy cạo đủ thứ rau về ăn. Riêng ngày kè mà làm món thạch rau Câu thì nghèo hay giàu gì cũng...chảy nước miếng. Đúng tôi là kẻ viết chuyên lan man sang chuyện khác, thì cứ bạn chuyện rau Mứt đi đã. Mùa này ngoài chợ hôm nào cũng có bán, giá không rẻ chút nào. Nghe người nhà bảo mười ngàn được một chén rưỡi thôi, mà chén nhỏ lắm! Nói hơi quá lên thì đây thuộc một trong những loại rau đắt nhất ở chợ Lý Hòa. Nhìn mấy bà mấy chị mang ni lông ngồi cạo thấy tội lắm, không đắt sao được! 

Chờ khi nước ròng thì kéo nhau đi cạo, sóng vỗ vào đá hắt tung tóe vào người, khổ cái loại rau này thường có vào mùa đông. Ngồi tẩn mẩn cạo từng vỉa rau bám vào đá thấy mà thương. Loại rau này như là túi ni lông cắt mỏng ra rồi vò lại như vỏ bào của thợ mộc ấy. Màu xanh thẫm, hơi trong. Anh bạn tôi bảo: "nhà tau mỗi lần nấu canh này phải mua tới năm chục ngàn đấy". Đừng cho anh ta nói khoác, rau Mứt khi nấu lên nó "xìu" dữ lắm. Nhà bảy tám người chắc tới giá tiền đó rồi. Đâu thì chẳng biết, chỉ thấy người Lý Hòa chuyên nấu rau Mứt với tôm, tép, có khi là cua. 

Cái món "rau nhà nghèo" xưa kia ấy mà khối người Lý Hòa thích đáo để. Khoa học cũng thừa nhận rau mứt và nói chung là các loài họ tảo rất tốt cho cơ thể. Tôi nhớ lâu lắm rồi có đọc một bài báo nói rằng tảo biển có thể chế ra hàng trăm thức ăn bổ dưỡng. Gần đây có loại thực phẩm chức năng mà thành phần chính là tảo biển. Cái vị của rau Mứt cũng khó mà tả được, chỉ thấy ai ăn cũng khen. Nó sền sệt như nước cốt dừa, như mang cả hương vị biển vào đó. Hãy một lần ghé Về Lý Hòa, về Đá Nhảy tận tay nhổ nhúm rau Mứt, chao qua nước biển cho hết cát rồi ăn xem. Nhớ biển lắm, nhớ Lý Hòa lắm mỗi khi đi xa.