Hoa mận

Có lẽ tôi lấy đầu đề bài này là hợp nhất. Với những ai không phải là người Lý Hòa khó mà mường tượng được, chí ít là nhầm lẫn về một loài mận nào đó quen thuộc.

Hồi còn học cấp hai, tôi được cô giáo dạy văn đọc cho nghe một bài thơ khá hay về Đá Nhảy rồi cô kết luận rằng: “bài thơ này chính xác là của thầy T…, có một nhà thơ khá tên tuổi nào đó đã tự nhận là của mình”. Bẵng đi một thời gian, tôi chẳng để ý đến chuyện bài thơ này ai mới là tác giả đích thực. Cho đến gần đây, trong một clip nói về Lý Hòa có đọc câu: “Trưa nắng đỏ lưng đèo hoa mận” tôi mới lóe lên một phát hiện và tuyên bố với bạn bè: “tui dám thách với cái ông nhà thơ nào đó nhận tác phẩm này là của mình thì hãy cắt nghĩa câu thơ trên”.  Câu thơ này chỉ có người Lý Hòa, chỉ người Lý Hòa mới biết có một loài cây dại, hoa trắng, rất thơm! Đặc biệt là quả của nó có hương vị thật tuyệt. Ai đã một lần ăn sẽ mãi nhớ vì chưa thấy nơi nào có loại cây này mà có quả như ở Lý Hòa. Lan man mãi, xin đi vào chủ đề vì sao tôi dám nói bài thơ vừa nhắc đến là của người Lý Hòa. Vâng, chỉ có người Lý Hòa mới biết gần lưng đèo có cồn cát trắng và nhan nhản loại cây mà dân quen gọi là “mận”. Hoa màu trắng, rất thơm. Cái hương thơm cũng khá đặc biệt, không giống bất cứ loài hoa nào cả. Vị “nhà thơ” nào đó nhận của mình chắc khi trả lời về câu thơ trên sẽ lý giải: “Gần đó có cây mận ra hoa” (loại mận mà bất cứ ai cũng biết – tác giả).

 Các làng biển lân cận Lý Hòa cũng có giống cây mận này nhưng lại không có quả như ở Lý Hòa. Tuổi thơ của nhiều người Lý Hòa khá quen với từ “đi ăn mận”. với nhiều từ như: mận thúng (quả to như quả cà dại), mận hoét (chín đỏ)… Lắm khi đi ăn mận về bị gai của nó đâm và nằm lại trong chân. Mận thường chín đỏ vào mùa mưa. Bây giờ người dân lấn đất để ở, xây mồ mả… nên mận cũng không còn nhiều. Không còn thấy bóng dáng trẻ em đi ăn mận như chục năm về trước. Dù gì thì cây mận vẫn là một phần trong tâm thức của người Lý Hòa khi xa quê.

Đá chẳng nhảy đâu
Chỉ thấy đá ngồi
Sống lô xô vô hồi vô tận
Trưa nắng đỏ lưng đèo hoa mận
Chiều ân tình tím ngắt hoàng hôn
    (Hồ Đình Ty)

Bây giờ, rất khó tìm được những quả mận này.